Υπάρχουν ολοένα και περισσότερες ενδείξεις ότι τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στα κτίρια συνδέονται στενά με την αερομεταφερόμενη εξάπλωση των λοιμώξεων. Το διοξείδιο του άνθρακα παράγεται από τον εκπνεόμενο αέρα των ανθρώπων που ζουν μέσα σε ένα δωμάτιο. Στόχος του σεναρίου είναι οι μαθητές να προβληματιστούν σχετικά με τον τρόπο μετάδοσης ασθενειών σε κλειστούς χώρους, το ρόλο του CO2 και άλλων παραμέτρων στη μεταφορά αερομεταφερόμενων σωματιδίων σε αυτούς, ενώ ο τελικός στόχος του σεναρίου είναι οι μαθητές να αναπτύξουν έναν ευαίσθητο αισθητήρα για τη μέτρηση αερομεταφερόμενων σωματιδίων χρησιμοποιώντας στοιχεία που υπάρχουν ήδη στα εργαστήρια φυσικών επιστημών ή που μπορούν να αποκτηθούν με απλά μέσα, όπως οι μικροεπεξεργαστές Arduino.
Αυτή η καλή πρακτική παρουσιάζει μια πρωτοβουλία ανοιχτής σχολικής εκπαίδευσης, που αναπτύχθηκε από το ΓΕΛ ΜΑΚΡΥ ΓΙΑΛΟΥ και την εκπαιδευτικό Καραΐσκου Άννα από 10 /10/2021 έως 1 / 5 /2022. Στις δραστηριότητες συμμετείχαν επιστήμονες θετικών επιστημών. Η πρακτική αυτή είχε επαναληφθεί το έτος 2021-2022 σε άλλο πλαίσιο και άλλη δομή, από την ίδια εκπαιδευτικό καθώς επίσης και τον εκπαιδευτικό Αντώνη Φουντουλάκη που αποτελούν και συγγραφείς αυτού του ανοικτού σεναρίου. Αυτή η πρακτική παρουσιάστηκε προηγουμένως στο: https://connect-eu.exus.co.uk/el/2021/11/05/%ce%b1%ce%b5%cf%81%ce%bf%ce%bb%cf%8d%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1/.
Νοιάζομαι: Στη φάση αυτή, διεγείρονται η περιέργεια και η ανάγκη των μαθητών για αναβάθμιση γνωστικού επιπέδου, διερευνώνται οι προϋπάρχουσες ιδέες και ενεργοποιείται η προηγούμενη γνώση. Το ενδιαφέρον και η συμμετοχή ενισχύονται μέσω μιας πραγματικής εργασίας που βασίζεται σε ένα κοινοτικό πρόβλημα, στην προκειμένη περίπτωση τον έλεγχο του COVID-19 και τους τρόπους κατασκευής μιας ευαίσθητης συσκευής αισθητήρων. Εντοπίζονται οι ανησυχίες και οι ανάγκες που σχετίζονται με το πρόβλημα και ιεραρχούνται οι προκλήσεις που πρέπει να διερευνηθούν και οι επηρεαζόμενοι κοινωνικοί φορείς που πρέπει να εμπλακούν. Να προκληθεί το ενδιαφέρον των μαθητών καλώντας τους να συμμετάσχουν σε ένα συμμετοχικό ερευνητικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη στρατηγικών πρόληψης και ελέγχου του Covid-19 (και άλλων παρόμοιων μολυσματικών ασθενειών) και επίσης να εξετάσουν πώς είναι δυνατόν να κατασκευάσουν οι ίδιοι τη συσκευή μελέτης. Αρχίζουν διερευνώντας πρώτα τις ανησυχίες και τις ανάγκες τους με τις οικογένειές τους και στη συνέχεια να θέσουν προτεραιότητες για τις προκλήσεις που πρέπει να διερευνηθούν. Το σενάριο διαμορφώνεται με βάση την ανάγκη για πιο άμεση επικοινωνία στις αίθουσες διδασκαλίας χωρίς να χάνεται η αίσθηση της ασφάλειας. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν παιδιά 15-17 ετών που φοιτούσαν στο Λύκειο. Συνολικά συμμετείχαν 35 μαθητές στην όλη διαδικασία.
Μαθαίνω: Η φάση αυτή διευκολύνει την απόκτηση γνώσεων και την ανάπτυξη των επιστημονικών δεξιοτήτων και στάσεων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των υπό εξέταση ζητημάτων. Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις φυσικής, χημείας και προγραμματισμού. Οι δεξιότητες που εξάσκησαν οι μαθητές ήταν :
Δρω: Σε αυτή τη φάση, οι μαθητές εφάρμοσαν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που αποκτήθηκαν ώστε ν’ αναπτύξουν το τελικό προϊόν που τους είχε ανατεθεί. Στην προκειμένη περίπτωση, το τελικό προϊόν είχε τίτλο “Ανάπτυξη ενός ευαίσθητου αισθητήρα CO2 για τον έλεγχο και την προστασία από ιούς όπως ο SARS–CoV-2 σε κλειστούς χώρους”. Οι μελέτες και τα μέσα επίτευξης συνοψίστηκαν και κοινοποιήθηκαν με ανοικτή επιστολή. Οργανώθηκε ένα σχολικό επιστημονικό συνέδριο, όπου ομάδες μαθητών παρουσίασαν τις εργασίες και τις προτάσεις τους στην εκπαιδευτική κοινότητα. Στο συνέδριο προσκληθηκαν εκπρόσωποι των φορέων χάραξης πολιτικής και άλλων σχετικών φορέων. Επίσης το έργο παρουσιάστηκε και στο 4ο Πανελληνιο Επιστημονικο Συνεδριο Π.Δ.Ε. Κρητης τον Μάιο του 2022.
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Με αφορμή την συμμετοχή της κοινότητας στο πρόγραμμα Connect–Horizon 2022 συζητήθηκε ο ζωτικός ρόλος που διαδραματίζει η εκπαίδευση στην προετοιμασία των μαθητών για τη συνεργατική αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων και των τοπικών ζητημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα, όπως η υπερθέρμανση του πλανήτη, η κλιματική αλλαγή, η καταστροφή του περιβάλλοντος, οι ασθένειες, οι ανισότητες και η βία. Η επαφή των μαθητών όχι μόνο με τους εκπαιδευτικούς αλλά και με τους επιστήμονες και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής τους κάνει να σκέφτονται από κοινού και να μαθαίνουν την επιστήμη για την αντιμετώπιση παγκόσμιων και τοπικών προβλημάτων.
Αποτελέσματα μαθητών: Σκοπός αυτού του Project ήταν να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, ώστε ν’ αναπτύξουν οι μαθητές έναν επιστημονικό τρόπο σκέψης στην καθημερινή τους ζωή. Η χαμηλή πολιτισμική εξοικείωση με την επιστήμη, η έλλειψη προτύπων, η ελλιπής τριβή τους με πειραματικές μεθόδους διερεύνησης, καθώς και οι περιορισμένες ευκαιρίες συμμετοχής στην επιστήμη εκτός της τυπικής εκπαίδευσης οδηγεί σε στέρηση “επιστημονικού κεφαλαίου”. Η λύση είναι να προστεθούν περισσότερες ευκαιρίες στο πρόγραμμα σπουδών για αυτούς τους μαθητές, να μάθουν τι κάνουν οι επιστήμονες, να μιλήσουν στις οικογένειές τους για την επιστήμη και να εκτιμήσουν τον αντίκτυπο της επιστήμης στον κόσμο. Η ικανοποίηση των παιδιών μετά το πέρας του project ήταν μεγάλη καθώς είδαν τις προσπάθειες τους ν ανταμείβονται, ολοκλήρωσαν τη κατασκευή με επιτυχία, συνάντησαν πληθώρα επιστημόνων με τους οποίους έλυσαν αρκετούς προβληματισμούς και επικοινώνησαν με ιδιαίτερη χαρά τα αποτελέσματά τους στο συνέδριο του CONNECT.