Αυτή η καλή πρακτική παρουσιάζει μια πρωτοβουλία ανοιχτής σχολικής εκπαίδευσης μέσω του Connect Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του «Science with and for Society» (SwafS), που αναπτύχθηκε από το 6ο Γυμνάσιο Πετρούπολης και από τις καθηγήτριες Παναγιώτα Αλεξοπούλου και Αθηνά Καραντίνου από 1/11/2022 έως 15/5/2023. Στις δραστηριότητες συμμετείχαν ως επιστημονικοί σύμβουλοι τρεις Γεωπόνοι, μία Τεχνολόγος Μηχανικός, μία Τοπογράφος και ένας Πολιτικός Μηχανικός. Υποστηρίχθηκε από την Περιφερειακή Δ/νση Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπαίδευσης Κρήτης. Αυτή η πρακτική παρουσιάστηκε αναλυτικά προηγουμένως, όπως μπορείτε εδώ παρατίθεται.
Νοιάζομαι: Οι μαθητές ανησυχούσαν για την υποβάθμιση του Ποικίλου Όρους, βασικού πνεύμονα πρασίνου στη Δυτική Αθήνα που οδηγούσε σε έκπτωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν 14 ετών, 32 στον αριθμό και πήγαιναν στη Β΄Γυμνασίου.
Μαθαίνω: Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις σχετικά με τη γεωλογία, τη βιολογία ( βιοποικιλότητα και οικοσυστήματα), την αποτύπωση του γεωγραφικού χώρου, την φυτοπαθολογία, τις ανθρώπινες παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας και τις συνέπειές τους, την ανακύκλωση, την ιστορική κληρονομιά (κατάλοιπα αρχαίων κατασκευών στο χώρο), αλλά απέκτησαν και γνώσεις γύρω από τη χρήση ψηφιακών προγραμμάτων για τη δημιουργία οπτικοακουστικών προϊόντων. Οι δεξιότητες που άσκησαν οι μαθητές ήταν μεταξύ άλλων η επεξεργασία ερωτήσεων, η συγκέντρωση στοιχείων, η ανάλυση δεδομένων, η συζήτηση και η κριτική στάση απέναντι σε φορείς της αυτοδιοίκησης (λογοδοσία), ο σχεδιασμός δράσεων, η εξαγωγή συμπερασμάτων, η αυτενέργεια, η ενεργός πολιτότητα, η διάχυση των μηνυμάτων στην κοινότητα.
Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν βίντεο με τις δράσεις τους, εκτύπωσαν μεγάλη αφίσα που τοιχοκόλλησαν σε όμορα σχολεία,μελέτησαν χάρτες και δημιούργησαν πρόπλασμα με αποτύπωση του ανάγλυφου του Ποικίλου Όρους, σχεδίασαν και κατασκεύασαν εκπαιδευτικό υλικό (επιτραπέζιο παιχνίδι), πραγματοποίησαν δράση / χάπενινγκ στην αυλή του σχολείου για να διαδώσουν το περιβαλλοντικό τους μήνυμα, πήραν συνέντευξη από τον αντιδήμαρχο της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου για τις ευθύνες της πολιτείας και τα έργα ανάπλασης που θα γίνουν στο μέλλον, έκαναν έρευνα στο πεδίο επισκεπτόμενοι συγκεκριμένους χώρους του Όρους (προσανατολισμός με GPS), δημιούργησαν ψηφιακό φυτολόγιο και επιδόθηκαν σε αγώνα λόγων (προστασία περιβάλλοντος vs οικονομικής ανάπτυξης). Ολοκλήρωσαν τις δραστηριότητες ομαδικά και υποστηριζόμενοι από τις οικογένειές τους και μέλη της κοινότητας (φορείς, σύλλογο διδασκόντων, οργανισμούς (λ.χ. ΑΣΔΑ), περιβαλλοντικούς συνδέσμους (Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης).
Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση: Η δραστηριότητα υπήρξε ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Ήταν ιδιαίτερα αξιόλογο και καινοτόμο έργο γιατί έδειξε για πρώτη φορά στους μαθητές πώς μπορούν με τη βοήθεια της επιστήμης και με συντονισμένες ενέργειες να παρέμβουν σε κοινωνικά προβλήματα που αφορούν την κοινότητα και να καταλάβουν ότι η φωνή τους έχει δύναμη. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι χρήσιμη και για άλλους δασκάλους, επειδή ενεργοποιεί τους μαθητές και τους μαθαίνει πώς να μαθαίνουν, διευρύνοντας παράλληλα τους ορίζοντές τους. Αν για παράδειγμα οι διδάσκοντες αναδείξουν ένα κοινωνικό/περιβαλλοντικό πρόβλημα που απασχολεί την κοινότητα και τους δώσουν την δυνατότητα να σχεδιάσουν δράσεις και να απευθυνθούν σε επιστήμονες και φορείς, οι μαθητές θα αναλάβουν τον έλεγχο της μάθησής τους, και θα τούς εκπλήξουν ευχάριστα με το ενδιαφέρον και τις ιδέες τους.
Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από: [ Χ ] Διεύθυνση του σχολείου [ ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
[ Χ ] Τοπική αυτοδιοίκηση [ Χ ] Άλλο: περιβαλλοντικούς συνδέσμους και οργανισμούς
Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν και να ερευνήσουν. ενώ υπήρξαν ενθουσιώδεις κατά την καθοδηγούμενη έρευνα στο πεδίο και τον προσανατολισμό στον χώρο. Άκουσαν με προσοχή τους επιστήμονες και διατύπωσαν ερωτήματα. Είχαν πολλές ιδέες για δράσεις και παρακίνησαν και άλλους μαθητές (εκτός της ομάδας) να συμμετάσχουν στις περιβαλλοντικές τους ενέργειες για διάχυση των αποτελεσμάτων στην κοινότητα. Πρόκειται για μια αποθησαυρισμένη πρακτική που θα ανήκει στο μαθησιακό κεφάλαιο των μαθητών και στο μέλλον. Ως παράδειγμα, ένας μαθητής ανέφερε “ποτέ πριν φωτογραφίσω τα φυτά και τα λουλούδια για το ψηφιακό μας φυτολόγιο δεν είχα καταλάβει πόσο όμορφα είναι και πόσο μεγάλη ποικιλία υπάρχει στο βουνό. Τα ανακάλυψα μέσα από τη φωτογραφική μηχανή του κινητού μου και από αυτά που μας έδειξε η κυρία Γεωπόνος”.
Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της:
[ Χ ] ενασχόληση των οικογενειών [ ] συμμετοχής των κοριτσιών [ Χ ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
με τις επιστήμες στην επιστήμη τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες
Παρακαλώ διευκρινίστε:
οι οικογένειες μοιράστηκαν τον ενθουσιασμό των μαθητών για τις δράσεις τους και για τα όσα ενδιαφέροντα μάθαιναν από τους πολλούς και διαφορετικούς επιστήμονες που στήριξαν το συγκεκριμένο πρόγραμμα/σενάριο. Ομοίως και οι μαθητές εντυπωσιάστηκαν από τις γνώσεις και τα δεδομένα που τους παρουσίασαν οι επιστήμονες και ενδεχομένως αυτό να έχει έναν αντίκτυπο στην επιλογή σταδιοδρομίας τους στο μέλλον.