News . Best Practices Όλοι μαζί δουλεύουμε για ένα ενεργειακά αυτάρκες μέλλον

Νοιάζομαι: Οι μαθητές ασχολήθηκαν στα πλαίσια της φυσικής με την ηλεκτρική ενέργεια, την παραγωγή της και την χρήση της. Ανησυχούσαν για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον της συμβατικής παραγωγής ενέργειας, καθώς και για την οικονομική επιβάρυνση των οικογένειών τους από το αυξημένο κόστος της ενέργειας. Ήταν φανερό ότι έπρεπε αρχικά, να δούμε που δαπανάμε κυρίως την ηλεκτρική ενέργεια και στην συνέχεια να βρούμε τρόπους να την περιορίσουμε. Στην συνέχεια θελήσαμε να ασχοληθούμε με την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας με πιο φιλικές στο περιβάλλον μεθόδους έτσι ώστε να μειωθούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλεί η συμβατική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι μαθητές που συμμετείχαν στις δραστηριότητες ήταν όλοι οι μαθητές της Γ Γυμνασίου (περί τους 40 μαθητές, Έντυπα συγκατάθεσης όμως φέραν μόνο οι 20). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύνθεση των μαθητών που εργάστηκαν. Υπήρχαν περιπτώσεις μαθησιακών δυσκολιών (αξίζει να σημειωθεί η συμμετοχή μαθητή στο φάσμα του αυτισμού με αξιοσημείωτη συνεισφορά στο πρόγραμμα) καθώς και μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Παρά τις διαφορές, τα κοινά προβλήματα κινητοποίησαν όλους τους μαθητές, οι οποίοι συνεργάστηκαν για την υλοποίηση του προγράμματος. 

Μαθαίνω:  Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γνώσεις που απόκτησαν στο πλαίσιο της φυσικής για να μπορέσουν να υπολογίσουν την κατανάλωση ενέργειας στα σπίτια τους. Αρχικά χρησιμοποίησαν την προτεινόμενη από το πρόγραμμα εφαρμογή και εντόπισαν τις ηλεκτρικές συσκευές που καταναλώνουν πολύ ενέργεια. Στη συνέχεια το επαλήθευσαν ψάχνοντας τις συσκευές των σπιτιών τους και είδαν ποιες έχουν την μεγαλύτερη ισχύ και επομένως είναι και οι πιο ενεργοβόρες. Ήταν φανερή η ανάγκη για περιορισμό της υπερβολικής χρήσης ενέργειας. Για το σκοπό αυτό δουλέψαν σε ομάδες στα σπίτια τους και στην συνέχεια με καταιγισμό ιδεών συλλέχθηκαν στην ολομέλεια του κάθε τμήματος. Αυτές οι προτάσεις αποτέλεσαν την βάση για την συγγραφή του άρθρου στο ιστολόγιο του σχολείου μας για την εξοικονόμηση ενέργειας.
Ο δεύτερος προβληματισμός των μαθητών ήταν σχετικά με τον τρόπο που παράγεται η ενέργεια και το αποτύπωμα που έχει στο περιβάλλον. Στα πλαίσια του μαθήματος της τεχνολογίας παρουσιάστηκαν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Όπως κάθε φορά, η νέα γνώση φέρνει και νέες ερωτήσεις, ειδικά για ένα θέμα που έχει γίνει αφορμή αρκετών «θεωριών συνομωσίας». Οι ερωτήσεις αυτές συλλέχθηκαν και η απάντησή τους ήταν το θέμα της παρουσίασης που έγινε από τον κ. Καναβό. Χρειάστηκαν πάνω από τρεις διδακτικές ώρες για να απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις των μαθητών.

Δρω: Στο τέλος, οι μαθητές ετοίμασαν αρχικά ένα άρθρο για την οικιακή εξοικονόμηση ενέργειας και το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του σχολείου μας.
    Φτιάξανε μια παρουσίαση για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στην συνέχεια την παρουσίασαν ανά τμήμα, σε όλο το σχολείο. Δομημένη με αυτό τον τρόπο η δράση είχε τα εξής πλεονεκτήματα.
1) Έδωσε σε περισσότερους μαθητές την ευκαιρία να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους. 2) Ήταν πιο εύκολο για τους μικρότερους συμμαθητές τους να θέσουν ερωτήματα και απορίες σε πιο μικρό ακροατήριο.
  Πρέπει βέβαια να σημειώσουμε ότι έγινε πολύ προσεκτική επιλογή των μαθητών και μαθητριών που έκαναν τις παρουσιάσεις, μια και επιπλέον στόχος ήταν να αποτελέσουν πρότυπα προς μίμηση για τους μικρότερους.
      Το σημαντικότερο όμως αποτέλεσμα της υλοποίησης του προγράμματος ήταν η τροποποίηση της συμπεριφοράς των συμμετεχόντων. Ήταν εμφανής η αλλαγή της συμπεριφοράς των μαθητών (πχ. πάντα κλείνανε μόνοι τους τα φώτα πριν βγουν από την τάξη), αλλαγή που έγινε εμφανής και συζητήθηκε και από τις οικογένειές τους.

Συμπεράσματα σχετικά με την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση : Η δραστηριότητα ήταν πλήρως ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών (ιδιαίτερα στο μάθημα της φυσικής, αλλά και στην χημεία και την τεχνολογία). Ήταν ένας τρόπος να φέρουμε κοντά στην καθημερινότητά μας την επιστημονική γνώση, να συνδέσουμε το αναλυτικό πρόγραμμα με την ζωή και να προάγουμε τον επιστημονικό γραμματισμό στο σχολείο μας. Η ανοιχτή σχολική εκπαίδευση μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμη και για άλλους εκπαιδευτικούς, επειδή αποσυνδέει την επιστημονική γνώση από τον καταναγκασμό και την κάνει έρευνα και δράση. 

Η αλλαγή/καινοτομία υποστηρίχθηκε από:  [٧] Διεύθυνση του σχολείου  [   ] σχολικός σύλλογος/δίκτυο
[  ] Τοπική αυτοδιοίκηση  [  ] Άλλο:  ________________________________

Αποτελέσματα μαθητών: Οι μαθητές ήταν χαρούμενοι που «χάνανε μάθημα» , την ίδια στιγμή όμως κατακτήσαν σε μεγαλύτερο βαθμό  από κάθε άλλη ενότητα στη φυσική που διδάχθηκαν φέτος, τους στόχους που έθετε το αναλυτικό πρόγραμμα στο κεφάλαιο της ηλεκτρικής ενέργειας. Υπήρξε φανερό ότι η μάθηση είναι πιο εύκολη και ευχάριστη, όταν δεν έχει την μορφή του αυστηρά δομημένου θέματος, αλλά όταν κατακτάτε μέσω αυτενέργειας. Ως παράδειγμα, ένας μαθητής ανέφερε «ποτέ δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα περίμενα με ανυπομονησία το επόμενο μάθημα φυσικής», ήταν πλέον φανερή η αλλαγή της στάσης των μαθητών απέναντι στη επιστήμη.

Αυτή η πρακτική συνέβαλε στην αύξηση της: 

[٧ ] ενασχόληση των οικογενειών [٧   ] συμμετοχής των κοριτσιών[ ٧  ] ευαισθητοποίησης των μαθητών για
      με τις επιστήμες στην επιστήμη [٧   ] τη σταδιοδρομία στις φυσικές επιστήμες

Παρακαλώ διευκρινίστε: υπάρχει η προκατάληψη ότι οι φυσικές επιστήμες είναι δύσκολες και μόνο οι πιο χαρισματικοί μαθητές τα καταφέρνουν σε αυτές. Οι πρακτικές που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος έπεισαν το σύνολο των συμμετεχόντων ότι  η επιστήμη μπορεί να γίνει κάτι προσιτό και κατανοητό σε όλους. Ταυτόχρονα ότι δεν είναι κάτι απόμακρο για κάποιους «τρελούς» επιστήμονες μέσα σε εργαστήρια, αλλά ότι αποτελεί ένα εργαλείο για την επίλυση καθημερινών αλλά και παγκόσμιων προβλημάτων.